In januari van dit jaar hebben we u al op de hoogte gebracht van het feit dat Hart voor Delft technische vragen heeft gesteld over de problemen rondom de zonnepanelen, de zgn. PV-installatie  op het dak van het stadskantoor.

Gemeentelijke daken
Even opfrissen: In 2018 heeft de gemeenteraad besloten om gemeentelijke daken beschikbaar te stellen voor de plaatsing van zonnepanelen. Dit in het kader van de energietransitie, een ontwikkeling die Hart voor Delft ondersteunt.

In 2018 is er een installatie van 304 zonnepanelen door het bedrijf Zon &Co geïnstalleerd op het dak van het stadskantoor.

Scope-12 keuring
Prachtig allemaal, totdat in juli 2021 de brandverzekering van de gemeente Delft, die eigenaar is van het dak, een keuring verplicht stelt, genaamd de Scope-12 keuring. Uit die keuring kwamen nogal wat gebreken naar voren.

Er waren zoveel gebreken dat de panelen uiteindelijk zelfs uitgezet moesten worden, omdat anders de verzekering anders geen dekking meer zou geven. De gebreken moesten natuurlijk wel verholpen worden en dat zou om een behoorlijk bedrag gaan.

Ik kan u niet zeggen wat daar achter de coulissen in het stadskantoor is besproken, maar iemand heeft ergens beslist dat die kosten voor rekening van de gemeente Delft zouden moeten komen.    En voor de duidelijkheid, Delft: dan bent u en ik… dat is namelijk gemeenschapsgeld, geld van ons allemaal.

Vraagtekens
En toen werd het voor mij interessant. Want was dat nu wel zo?

Er werd door de Gemeente het volgende gesteld:
“Met Deelstroom is destijds overeengekomen dat Deelstroom de kosten van de PV-installatie draagt. In principe zouden ook deze kosten daaronder vallen en moet Deelstroom (of haar leden) deze kosten dragen.”

Dat lijkt dus vrij duidelijk.
Maar dan: “echter uit het feit dat de kosten voortvloeien uit veranderde eisen uit de brandverzekering van de gemeente, kan worden afgeleid dat deze kosten voor rekening van de gemeente komen.”

Met andere woorden; Deelstroom is verantwoordelijk, maar blijkbaar is er iets veranderd in de eisen en daarom zou de gemeente  het moeten betalen.

Niets veranderd
Genoeg reden om eerst eens te vragen wat nou die ‘veranderde eisen waren’.
En dan blijkt dat die ‘veranderde eisen’ niets meer waren dan het feit dat de verzekering nu een keuring vraagt. Er is dus niets,  maar dan ook helemaal niets veranderd aan de werkelijke eisen voor de installatie.

Elektrische installaties moesten in 2018 voldoen aan de NEN1010, zoals ze nu in 2023 aan diezelfde NEN1010 eisen moeten voldoen.

En nu komt het: de gebreken die boven water kwamen bij de Scope-12 keuring in juli 2021 hebben voor het grootse gedeelte  te maken met de installatie in 2018.

In 2018 is er dus al veel mis gegaan bij de installatie en dat had niet gemogen.

Daarbij gaan de eisen van de NEN1010 allemaal over veiligheid. Kortom, het had dus heel fout af kunnen lopen met het dak van het stadskantoor waar veel mensen werken, denk daarbij aan brand.

Het is dus bijna absurd te noemen dat er een ambtenaar heeft bedacht dat de kosten voor het verhelpen van fouten gemaakt bij de initiële installatie in 2018 indirect verhaald zouden moeten worden op u als bewoner, want delft: dat bent u!

Verantwoordelijkheid
In de beantwoording van de vragen komt één ding heel duidelijk naar voren:

De partij die verantwoordelijk is voor de installatie, Deelstroom met installateur Zon&Co is één en dezelfde partij, die de eindcontrole heeft gedaan en de opleverdocumenten heeft ingevuld.

De gemeente heeft daarna geen eigen controle gedaan en de installateur dus op zijn blauwe ogen geloofd. Een klassiek voorbeeld van de slager die zijn eigen vlees keurt! En daar is toch een hoop van te zeggen lijkt mij. Deze aanpak klopt gewoon niet! De gemeente had zelf een goede controle moeten laten uitvoeren door een onafhankelijke technisch expert.

En nu?
Op dit moment zijn er verschillende documenten opgevraagd. Verder heb ik al verschillende gesprekken gehad met de keuringsinspecteur, die ik bij toeval op het spoor ben gekomen en geloof me, dat zijn hele boeiende gesprekken.

Dit verhaal wordt dus in ieder geval vervolgd, daar kunt u zeker van zijn.

Sonja Sint
Commissielid Ruimte en Verkeer.

Hieronder vindt u de volledige technische vragen en de antwoorden:

  1. Wethouder Zwart verklaarde op 17 november jl. in de Commissievergadering Ruimte en Verkeer, dat het hier om een bedrag van 50.000 euro zou gaan en dat bedrag na uitvoerige  gesprekken was vastgesteld.

Tussen welke partijen hebben deze gesprekken plaats gevonden?
    Tussen gemeente en Deelstroom, de opstalhouder van de PV-installatie op het dak van het                Stationsplein 1 te Delft.

Was daar een technisch specialist bij aanwezig?
Er zat geen technisch specialist bij de gesprekken tussen partijen zelf, maar die gesprekken zijn       zowel aan de zijde van de gemeente als aan de zijde van Deelstroom wel voorbereid met behulp       en in aanwezigheid van  diverse technische specialisten. Hiermee zijn de gesprekken op ook op         het technisch vlak goed voorbereid. Voor zover in de gesprekken nieuwe/andere technische               vragen opkwamen, is de beantwoording hiervan ook steeds gebeurd na afstemming met de               betreffende technisch specialisten.

Indien er geen technisch specialist bij aanwezig was waarom was dat niet het geval? Zie hierboven.

Is 50.000 euro het precieze bedrag? Nee Zo niet, wat is dan wel het precieze bedrag?
     Het betreft een maximaal subsidiebedrag van € 49.914 op basis van de aanvraag. Het                         werkelijke subsidiebedrag wordt vastgesteld na verantwoording. 

Hoe zijn deze kosten precies verdeeld ? Bijv. Hoeveel manuren zijn er berekend?
Kosten materieel, verdere kosten enz.

     Het bedrag van € 49.914  bestaat uit:

  • € 15.186 aanpassing bliksembeveiliging installatie
  • € 13.492 aanpassing zonnepaneelinstallatie
  • €  6.050 aanpassing stekers zonnepaneelinstallatie en begrenzing omvormers
  • € 10.648 projectbegeleiding intern en bouwbegeleiding
  • € 4.538 Onvoorzien 10%
  1. Wie heeft de kostenraming opgesteld? Heeft de verantwoordelijke ambtenaar na ontvangen van de kostenraming zich niet verbaasd over de hoogte van de kosten, in de wetenschap van het feit dat de initiële kosten van het gehele dak in 2018 110.010 euro ex btw waren?
    De kostenraming is opgesteld door Deelstroom. De kostenraming is gebaseerd op offertes van technische experts voor de te herstellen punten.

En daarom een second opinion gevraagd of deze kosten reëel waren?
    Bij het uitwerken van een oplossing voor het herstel van de punten heeft de gemeente                        prijsindicaties voor de herstelmaatregelen afgestemd met onze reguliere contractpartners. De       realiteitswaarde van de directe bouwkosten is op grond hiervan getoetst.

Zo niet waarom niet? Zie hierboven

3. Er wordt gesproken over ‘veranderde eisen van de brandverzekering.’

Waar bestaan die veranderde eisen precies uit?
   Als gevolg van het feit dat in de loop der tijd steeds meer bekend is geworden over de gevaren         van PV-installaties (bijvoorbeeld brandgevaar) en het feit dat er op diverse plaatsen in                       Nederland brand is opgetreden bij PV-installaties op daken zijn (brand)verzekeraars strenger           geworden in de controle van dergelijke installaties. Een driejaarlijkse scope 12 keuring is                   inmiddels een vereiste van de brandverzekeraar van de gemeente. Het is de verwachting dat dit       een wettelijke verplichting wordt.

En per wanneer werd bekend dat de eisen zouden veranderen?
  In april 2021 heeft de brandverzekeraar van de gemeente verzocht om uitvoering van een scope     12 keuring van de PV-installatie. Die keuring was voor de verzekeraar een voorwaarde voor               continuering van de brandverzekering.

  1. Is er ten tijde van de oplevering een proces-verbaal van oplevering, oftewel een opleverdocument aan de Gemeente, als eigenaar van het dak, overhandigd of ter inzage overgedragen door Deelstroom?
    Ten tijde van de oplevering van de PV-installatie heeft de opstalhouder – die eigenaar is van de PV-installatie en die ook verantwoordelijk is voor de aanleg, het functioneren en de veiligheid van de installatie – gesteld en onderbouwd dat en waarom de installatie in orde was aan de hand van onder meer een opleververslag en revisiestukken voor de PV-installatie, een certificaat bliksembeveiliging, een akkoord van de constructeur, een rapport van de arbeidsinspectie en diverse verzekeringsbewijzen en -akkoorden.

Zo ja, waren er destijds gebreken? En zijn die opgelost? En gecontroleerd?
     N.v.t: volgens revisiestukken e.d. voldeed de Pv-installatie aan de vereisten.

En als de Gemeente het proces-verbaal van oplevering niet heeft ontvangen, noch heeft ingezien,       wat was de reden dat de oplevering niet is gecontroleerd? N.v.t.

  1. Was de Gemeente, als eigenaar van het dak, ten tijde van de installatie in 2018 op de hoogte van het feit dat volgens Bouwbesluit 2012, art. 5.1  de NEN1010 ook reeds in 2018 diende te worden geïmplementeerd? Ja

Zo niet, waarom niet? En diende de Gemeente daar niet van op de hoogte te zijn? N.v.t.

6. Is er een installatiedossier? En waar bevindt die zich?
     Ja, dat is opgeslagen in het digitale archief van de gemeente.

7. Zijn er ten tijde van de installatie in 2018 condities vastgelegd ten aanzien van de technische               verantwoordelijkheid?
     Ja, in het recht van opstal hebben partijen daarover afspraken gemaakt. Daarin staat kort                gezegd dat de PV-installatie eigendom is van de opstalhouder en dat de opstalhouder hiervoor          volledig verantwoordelijk is inclusief alle wettelijke verplichtingen die hieruit voortvloeien. Dit        is inclusief onderhoud/herstel/vernieuwing van (onderdelen van) de Pv-installatie, deugdelijke          verzekering tegen storm, brand en andere onheilen + aansprakelijkheidsverzekering voor alle          schade als gevolg van plaatsing, gebruik, onderhoud,  vervanging en verwijdering van de                    installatie + werkzaamheden van derden in verband hiermee. Opstalhouder mag ook geen                werkzaamheden/handelingen verrichten of nalaten waardoor gevaar, schade, hinder of                      aantasting van milieu/volksgezondheid kan worden veroorzaakt. Alle schade die ontstaat door        handelen/nalaten door of vanwege opstalhouder of door uitoefening van het opstalrecht/het            opstalgebruik is voor rekening van opstalhouder, e.d.

Zo ja, Welke condities zijn dat? Zie hierboven.
    Zo niet, waarom niet? N.v.t.

  1. Volgens de NEN3140 en de Arbowet is het verplicht een Installatie Verantwoordelijke aan te stellen, is dat gebeurd?
    Deelstroom is eigenaar van de PV-installatie. Via een aanbesteding (inclusief onderhoudscontract) is de technische installatieverantwoordelijkheid bij de installateur belegd.

En wie is dat? Installateur en installatieverantwoordelijke is Zon&Co.

Uit de Scope 12 keuring van 6 juli 2021 kwamen er 14 serieuze en 3 geringe tekortkomingen           aan het licht.

Waaronder het ontbreken van een constructieberekening, verkeerde connectoren, verkeerde             omvormers, losse leidingen, verkeerde stekkers, verkeerde afzekering, nabije gasleiding,                       onderdelen die niet bestand zijn tegen weersomstandigheden  enz,.
Waarbij moet worden aangemerkt dat al deze tekortkomingen onder de NEN1010, Bouwbesluit         2012  vallen die ook in 2018 van kracht was en ook toen diende te worden geïmplementeerd.

  9. Leeft de Gemeente, als eigenaar van het dak, ten tijde van de oplevering van de panelen                     controle laten uitvoeren door een eigen technisch specialist  op de deugdelijkheid en vooral                 veiligheid  van de PV-installatie?  Nee, zie ook antwoord op vraag 4.

En bijv. de veiligheid van de belasting van het dak door het controleren van een                                       constructieberekening ?
     Het ontbreken van een constructie berekening zoals opgenomen in de scope 12 komt voort uit         het feit dat het in 2018 opgestelde constructierapport niet voldeed aan het format van de scope      12 vereisten. Met andere woorden is in 2018 wel degelijk een constructieberekening gemaakt.  

Implementatie NEN1010?
     De PV-installatie is aangelegd door opstalhouder en opstalhouder is hiervan eigenaar en is              contractueel verantwoordelijk. Opstalhouder heeft gesteld dat installatie deugdelijk was                  aangelegd en dat aan alle vereisten was voldaan. De gemeente heeft geen controle laten  uitvoeren op volledigheid en juistheid van de aangeleverde documenten.

Zo niet waarom niet? Volgens revisiestukken e.d. voldeed de Pv-installatie aan de vereisten.

10. In 2018 is er flinke wateroverlast geweest in het Stadskantoor.

Wat was daar precies de oorzaak van?
     Vanwege de extreme regenintensiteit van de regenbui op 30 mei 2018 kon het water                          onvoldoende snel worden afgevoerd. Het waterniveau is bij de hellende daken zodanig                        gestegen, dat dit lekkages tot gevolg had.

Kan er een verband gelegd worden met de belasting van het dak door de PV-installatie?
    Nee, de lekkages zijn ter plaatse van de hellende daken. Op deze daken bevinden zich geen                zonnepanelen.

Per slot was er geen constructieberekening gemaakt om te controleren of het dak berekend was        op het gewicht van 304 zonnepanelen. Zie beantwoording vraag 9.

Is er een rapport van de wateroverlast en de schade opgesteld?  Waar kan die nagelezen                       worden? Door de gemeente is in 2018 na het optreden van de lekkage een dak onderzoek                   uitgevoerd op de hellende daken. Indien wenselijk kan dit rapport bij de griffie worden ingezien.

  1. Is er na de Scope-12 keuring in juli 2021 op enig moment door de verantwoordelijke ambtenaar een gesprek geïnitieerd met de Scope-12 inspecteur om exact te achterhalen waar al deze tekortkomingen nu precies onder vielen: Oftewel uit de veranderde brandverzekeringseisen oftewel  uit initiële tekortkomingen bij de installatie in 2018. Ja.

Wat is de precieze argumentatie voor de aanname dat de tekortkomingen expliciet voortkomen          uit de veranderde eisen van de brandverzekering? Zie vraag 3.

  1. Wat wordt er verstaan onder ‘leercurve’ en ‘verbeterpunten’ uitgaande van het feit dat in 2018 de NEN1010 reeds van toepassing was en deze niet veranderd is?
    Daarmee wordt gedoeld op het feit dat het Stationsplein 1 een van de eerste daken was waar de gemeente PV-installaties van derden toestond op haar eigendom. De gemeente heeft bij oplevering geen eigen controle gedaan, maar is uitgegaan van de (uitvoerige) rapportages van opstalhouder. Bij recente PV-installaties op gemeentedaken voert de gemeente wel een eigen externe controle uit en zij legt dat ook vast in de contractvorming. Een onafhankelijke externe toets op de NEN1010 maakt hier onderdeel van uit.

En wat is de reden dat die ‘leercurve ‘en ‘verbeterpunten’ voor rekening van de Gemeente                   zouden moeten komen en niet voor rekening van Deelstroom/Zon&Co?
    Met Deelstroom is destijds een recht van opstal ondertekend waarin is overeengekomen dat            Deelstroom de kosten van de PV-installatie draagt. De kosten van herstel passen echter niet              binnen het rendabel opwekken van lokale stroom. De Gemeente Delft is ervan doordrongen dat      de overgang naar schone energie gepaard gaat met een leercurve en innovaties en nieuwe                ontwikkelingen niet enkel vlekkeloos worden toegepast. In combinatie met het feit dat herstel        voortkomt uit veranderde eisen van de brandverzekering van de gemeente is een oplossing                gevonden in het verstrekken van een subsidie aan Deelstroom.