Vorige week had onze fractie een gesprek met een inwoner van onze stad. Deze persoon (naam bekend bij onze fractie) wilde graag zijn ervaring vertellen over de activiteiten van Werkse (voorheen Combiwerk). Mensen zonder een baan worden via Werkse op weg geholpen naar een nieuwe baan. Dat klinkt heel goed. De website van Werkse ziet er schitterend uit en bestaat alleen maar uit succesverhalen en dito aanpak van allerlei trajecten. Je zou bijna je eigen baan hiervoor opgeven om via Werkse opnieuw herboren aan de slag te gaan. Toch is onze fractie geschrokken hoe het bij Werkse er in de praktijk werkelijk aan toe gaat.

De praktijk…Werkloos zijn kan in deze tijd iedereen overkomen. Het is dan vooral voor jezelf belangrijk dat je snel een nieuwe baan vindt. Lukt dit niet en heb je geen recht meer op een werkloosheidsuitkering (WW), dan kun je een beroep doen op de gemeente voor een Wet Werk en Bijstand (WWB) uitkering. Dat is geen vetpot en bedoeld om met minimale middelen rond te komen. Daarnaast geldt er tegenwoordig ook de zogenaamde participatie wet. Dat betekent dat je iets voor deze uitkering terug moet doen. Dat ‘iets’ is niet altijd even duidelijk en ook nog eens voor meerdere uitleg vatbaar. Belangrijk is het dan om te weten hoe deze wet is bedoeld. Wat zegt de wet?

De belanghebbende van 18 jaar of ouder doch jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd is, vanaf de dag van melding als bedoeld in artikel 44, tweede lid, verplicht: naar vermogen door het college opgedragen onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden te verrichten, die worden verricht naast of in aanvulling op reguliere arbeid en die niet leiden tot verdringing op de arbeidsmarkt.

Met andere woorden: je gaat, namens de gemeente, met behoud van uitkering iets voor de maatschappij terug doen. Maar wat doet Werkse? Werkse krijgt van de gemeente Delft de kaartenbak met gegevens van mensen met een WWB uitkering en heeft een één-tweetje gesloten met het naburige distributiecentrum van PostNL. Bijstandsgerechtigden moeten hier met behoud van uitkering drie maanden werken. Aansluitend krijgen de mensen dan een contract voor bepaalde tijd. Na afloop wordt het contract niet verlengd en gaan deze mensen weer terug naar de WWB. Dan begint het hele ’circus’ opnieuw. We hebben begrepen ca. 50 mensen per periode. Post.NL hoeft steeds opnieuw 50 x 3 maanden geen salaris te betalen.

Dat is niet zoals de wet is bedoeld. Niet de gemeenschap, zoals bedoeld met de participatie wet, maar alleen het commerciële PostNL profiteert hiervan. Daarnaast, en dat is een belangrijk gegeven, kan PostNL niet zonder werknemers. Dit betekent dat PostNL gewoon mensen in loondienst moet nemen om haar distributiecentrum draaiende te houden. Daarvoor is Werkse niet nodig. De wijze waarop Werkse handelt, leidt met deze constructie wel degelijk tot verdringing op de arbeidsmarkt. Een duidelijk voorbeeld van hoe het dus niet moet.

Maar hoe dan wel? Werkse zou kunnen bemiddelen tussen toekomstige werknemer en de werkgever PostNL. Is er een match, dan is er ruimte voor een (tijdelijke) arbeidsovereenkomst waarbij conform de Nederlandse wet vanaf de eerste dag minimaal het minimumloon wordt betaald door Post.NL. De man/vrouw zonder werk is dan vanaf dat moment weer werknemer, dus uit de uitkeringssituatie en verdient zijn of haar eigen geld. Zo simpel kan het zijn en zo hoort het ook.

Nu houdt Werkse de werknemer feitelijk gevangen in zijn/haar uitkeringssituatie. Vreemd. Of je bent werkloos of je bent werknemer. Niet beiden. De conclusie is dan ook dat Werkse zonder werklozen zelf niets is. De schoorsteen moet natuurlijk ook bij Werkse roken en dat doet het goed getuige het salaris van de directeur van Werkse. Met 14% meer dan een minister heeft hij voorlopig de beste Werk Ervarings Plaats binnen dit bedrijf.

Hoe verkoopt Werkse dit hele verhaal? Werkse verpakt dergelijke constructies in een wollig verhaal en heeft het over zogenaamde Werk Ervarings Plaatsen (WEB).Uitkeringsgerechtigden kunnen ‘werkervaring’ opdoen. Maar dat kan ook als je in de eerste drie maanden gewoon conform Nederlandse wetgeving normaal minimaal het wettelijk loon krijgt. Iemand die langere tijd in de WWB zit, zal een hoger zelf verdiend salaris zeer op prijs stellen. Dat motiveert! Als je gratis werk wilt doen, vraag dan eens aan je buurman of je zijn huis schoon mag maken of zijn tuin mag doen. Voor gratis werk kun je overal aan de slag. Daar heb je Werkse niet voor nodig.

Stadsbelangen Delft
Aad Meuleman